Hoe kunnen we leren omgaan met alleen zijn?

Veel mensen zullen zich in de volgende situatie herkennen: onze agenda’s zijn veelal propvol, we hebben een fulltime baan, hobbies, een druk sociaal leven, familie en beoefenen een sport. We leven van afspraak naar afspraak en we nemen zelden tijd voor onszelf. Toch zijn er soms momenten dat we alleen zijn en voor veel mensen bekruipt op dat moment het gevoel van eenzaamheid. Gelukkig kunnen we leren omgaan met alleen zijn, en er op den duur zelfs van te genieten. 

Evolutionair

Hoe komt het toch dat wij het als mensen zo lastig vinden om alleen te zijn? Vanuit evolutionair oogpunt is het heel verklaarbaar. Vroeger was het simpelweg noodzakelijk om in een groep te leven omdat het de kans op overleving vergrootte. Voedsel was relatief schaars en voor de jacht was samenwerking onontbeerlijk. Daarnaast bood het leven in een groep je veiligheid en bescherming. Tegenwoordig hoeven we niet meer op ons eten te jagen en zijn we veilig ook wanneer we alleen leven, toch zijn onze hersenen nog zo geprogrammeerd dat het in de veronderstelling leeft dat alleen zijn een gevaar is voor ons voortbestaan.

Elektrische schok

We vinden het dus in de basis niet zo prettig om alleen te zijn, maar hoever gaat dat? De universiteit van Vergina heeft dit onderzocht. Studenten werden zes tot vijftien minuten achtergelaten in een kale ruimte, zonder hun bezittingen. De studenten hadden simpelweg niets te doen en konden ook niet op hun smartphone voor afleiding. Achteraf gaven ze aan dat ze het enorm onplezierig vonden en zich niet konden concentreren. In een vervolgstudie werd participanten verteld dat wanneer ze zichzelf een elektrische schok zouden geven het experiment zou stoppen. Wat bleek? Meerdere deelnemers hebben zichzelf die schok toegediend, sommige zelfs meermaals. Ze konden het alleen zijn zonder afleiding simpelweg niet uitstaan. 

Waarom zouden we vaker alleen moeten zijn?

Best een confronterende gedachte, we vinden alleen zijn ongelooflijk moeilijk. Zo moeilijk dat we een elektrische schok verkiezen boven een paar minuten alleen zijn met onze gedachten. Maar toch kan het wel enorm goed voor ons zijn. Ten eerste kan alleen zijn ervoor zorgen dat we écht even opladen. Even met niemand praten, even gewoon zijn. Daarnaast biedt het de ruimte om jezelf te leren kennen en te reflecteren op het leven. Wat maakt jou gelukkig, wat maakt jou van streek? In plaats van het constant bezig zijn met het verwerken van gevoelens van anderen kun je je echt even naar binnen richten. Zo kun je prikkels van de dag beter verwerken en het maakt je op den duur productiever.

Hoe doen we het? Gewoon doen.

Het is wel duidelijk dat alleen zijn goed voor ons is. Maar hoe doen we dat nou? Simpelweg door het gewoon te doen. Begin met een paar keer week een uur te blokken voor me-time. Leg je telefoon weg, trek je terug en laat je gedachten de vrije loop. Accepteer dat dit moeilijk voor je kan zijn en spreek jezelf positief toe. Zoek naar hobbies: ga schrijven, lees een boek, ga wandelen of sporten. Wanneer je dit vaker doet zul je ook steeds meer wennen aan het alleen zijn. Wellicht dat je op den duur alleen naar het museum, uiteten, de sauna of op vakantie kunt gaan.

Alleen zijn, we zijn het liever niet. Maar het levert verscheidene voordelen op door het soms wel even te zijn. Begin bij een paar uur per week en bouw dit langzaam uit naar grotere momenten. Onderneem leuke activiteiten, vind hobbies en trek je echt even terug. Je zult zien dat het steeds makkelijker wordt en dat je op den duur zelfs kunt verlangen naar deze momenten.